Chirurgische correctie

Wat is een chirurgische kaakcorrectie?

Een chirurgische kaakcorrectie is een methode om een afwijkende stand van de kaak door een operatie te corrigeren. Met deze methode wordt een functioneel evenwicht bereikt tussen de kauwspieren, de tanden en kiezen, de luchtwegen en de gelaatsuitdrukking. Hierdoor wordt meestal ook een verbetering van het uiterlijk bereikt. Om een goed resultaat te krijgen vindt vrijwel altijd voorafgaand aan de operatie een orthodontische behandeling plaats. De gehele orthodontisch-chirurgische behandeling duurt ongeveer anderhalf tot twee jaar.

Wanneer is een chirurgische kaakcorrectie nodig?

Als het niet helemaal lukt om met een beugelbehandeling een onregelmatige stand van tanden en/ of kiezen te corrigeren, omdat er sprake is van een afwijkende stand van boven- en/ of onderkaak, kan een chirurgische kaakcorrectie uitkomst bieden. Ook kunnen afbijten, kauwen, lipsluiting, spraak en slikken door een operatie verbeteren. Wanneer iemand hinder ondervindt van zijn uiterlijk kan een chirurgische kaakcorrectie uitkomst bieden. In de regel worden kaakcorrecties alleen uitgevoerd bij mensen die volgroeid zijn; meestal vanaf 17 à 18 jaar.

Wie komt in aanmerking voor een chirurgische kaakcorrectie?

Om te onderzoeken of een operatie de juiste oplossing kan bieden, worden gebit, kaken, aangezicht en profiel uitgebreid onderzocht en worden dia’s, röntgenfoto’s en afdrukken van het gebit gemaakt. Ook wordt aandacht besteed aan vragen over de mogelijkheid tot cosmetische correcties van bijvoorbeeld neus, kin of hals. Hierna worden al deze gegevens door het team, dat bestaat uit een kaakchirurg en een orthodontist en indien nodig aangevuld met een psycholoog, KNO-arts of plastisch chirurg, geëvalueerd. Vervolgens wordt het behandelplan met u besproken. Hierbij komen ook de voor- en nadelen en de mogelijke risico’s aan de orde. Het is belangrijk om in deze fase over alles wat nog onduidelijk is vragen te stellen, zodat u een weloverwogen beslissing kunt nemen.

Orthodontie

Bijna altijd zal een chirurgische kaakcorrectie plaatsvinden in combinatie met een orthodontische behandeling. De orthodontist zal in de boven- en onderkaak de tanden en kiezen met vaste beugels in de rij zetten. Soms is het zelfs nodig dat de orthodontist de afwijking erger maakt, waardoor de tanden en kiezen tijdelijk slechter op elkaar passen. Zo’n orthodontische voorbehandeling duurt gemiddeld 12 maanden. Na de chirurgische kaakcorrectie volgt de orthodontische nabehandeling waarbij de orthodontist het operatieresultaat nog verder verbetert. Meestal kan de vaste orthodontische apparatuur ongeveer zes maanden na de operatie worden verwijderd waarna een behandeling volgt met een nachtbeugel. De kosten van de orthodontische behandeling zijn ondermeer afhankelijk van uw leeftijd en de wijze waarop u verzekerd bent. De orthodontist kan u daar meer over vertellen.

Operatiemethoden

De operatie vindt plaats onder narcose en duurt, afhankelijk van de afwijking, één tot enkele uren. Op de dag van de opname of in de week ervoor wordt lichamelijk onderzoek gedaan, en eventueel bloed- en urineonderzoek. De kaakchirurg legt het verloop van de operatie nog eens uit en de anesthesist (narcotiseur) bespreekt de gang van zaken rond de narcose.
De soort operatie die uitgevoerd moet worden is afhankelijk van de stand van de kaak. In alle gevallen moet daarbij een snede in het bot worden gemaakt voordat de kaak of een deel ervan kan worden verschoven. De operatie gebeurt meestal volledig via de mond, zodat geen littekens aan de buitenkant van de mond ontstaan. Wanneer het toch nodig is een snede in de huid te maken zal dit zo onopvallend mogelijk in de huidplooien worden gedaan. Zo mogelijk wordt dat van tevoren besproken.

Na de operatie

De meeste mensen hebben na de operatie nauwelijks last van pijn. Een beetje keelpijn komt voor. Na de operatie is het gezicht (soms erg) gezwollen ondanks dat via een infuus gedurende één of twee dagen medicijnen worden toegediend die het zwellen van het gezicht tegengaan. De zwelling wordt meestal na drie dagen snel minder. Het is belangrijk dat bezoekers van tevoren op de hoogte worden gebracht van deze zwelling, zodat zij hiervan niet vreemd opkijken. Soms komt er na de operatie een beetje bloed uit de mond. Ook uit de neus kan de eerste dagen wat bloed komen. De neus kan dan beter niet hard gesnoten worden, maar kan het beste worden ‘opgehaald’. Meestal kunt u direct na de operatie uw mond al een klein beetje open doen. Wel zitten er een aantal elastiekjes tussen de boven- en onderkaak en soms zit er ook een kunststof plaatje in de mond.
De duur van de opname in het ziekenhuis varieert van drie tot zeven dagen. Tijdens deze dagen worden er controlefoto’s gemaakt. Zo nodig zal met de mondhygiënist over de verzorging van de mond worden gesproken.

Weer thuis

De meeste mensen kunnen na één of twee weken hun normale activiteiten op school of op het werk weer hervatten. Na ontslag uit het ziekenhuis vinden er nog een paar poliklinische controles plaats om te kijken hoe de genezing verloopt. Soms zitten er gedurende een aantal weken elastiekjes tussen de boven- en de onderkaak. U kunt leren om ze zelf in en uit te doen. Na sommige operaties blijven de kaken vier tot zes weken aan elkaar bevestigd. Het spreken met de kiezen op elkaar is niet zo moeilijk als het lijkt. Wanneer de kaken weer los zijn, zullen de gewrichten in het begin wat stijf zijn. Hierdoor is het kauwen iets moeilijker. Soms wordt fysiotherapie toegepast. Nadat de kaken zijn losgemaakt wordt het gebit zo nodig door de mondhygiënist gepolijst. De plaatjes en schroefjes waarmee de kaken tijdens de operatie zijn vastgezet, zijn van titanium en kunnen daarom zonder schadelijke gevolgen in het lichaam achterblijven. In bepaalde gevallen worden ze echter toch na ongeveer een half jaar onder plaatselijke verdoving of in dagbehandelingsnarcose verwijderd. Tenminste tot één jaar na de operatie vinden er nog regelmatig controles bij de kaakchirurg en orthodontist plaats.

Mondverzorging

Goede mondverzorging is na de operatie erg belangrijk. Hiermee wordt de genezing versneld. Omdat de haakjes en draadjes die aan de tanden en kiezen zitten het voedsel gemakkelijk vasthouden, is het schoonmaken extra lastig. Goed poetsen met een tandenborstel met een kleine kop (bijvoorbeeld een kindertandenborstel) is erg belangrijk. Vrijwel altijd wordt een mondspoeldrank voorgeschreven. Door deze spoeldrank ontstaat meestal een bruine aanslag op de tong en de tanden. Deze aanslag is tijdelijk en verdwijnt na verwijdering van de staaldraadjes door goed te poetsen. De tong kan in deze periode de lippen niet goed bevochtigen zoals gebruikelijk. Droge lippen kunnen worden voorkomen door lippenvet of crème te gebruiken.

Voeding

De kaken moeten onbelast in hun nieuwe stand kunnen vastgroeien. Daarom mag de eerste zes weken na de operatie niet echt worden gekauwd. Het eten moet daarom vloeibaar tot zacht zijn. De bereiding van vloeibaar voedsel kost extra tijd en moeite. Dit geldt ook voor het nuttigen ervan. Het is daarom het beste wat vaker per dag te eten, zodat er per keer wat minder hoeft te worden gegeten. In principe kan alles worden gegeten, alleen niet op de gewone manier. Het voedsel kan worden fijn gemalen met behulp van een keukenmachine, blender, staafmixer of zeef. Een roomspuit kan een handig hulpmiddel zijn om vloeibaar voedsel ‘snel’ te eten. Als het fijngemalen voedsel nog te dik is, kan dit dunner worden gemaakt door kookvocht, melk, bouillon of jus toe te voegen. Blikproducten, zoals bijvoorbeeld knakworst en bonen, zijn zacht en makkelijk te verwerken. Ook potjes babyvoeding kunnen worden gebruikt. Het bij elkaar mengen van verschillende smaken geeft vaak een smakeloos geheel. De smaken kunnen het best gescheiden worden gehouden. Meestal valt men na de operatie een paar kilo af. Na thuiskomst moet er naar worden gestreefd het lichaamsgewicht zoveel mogelijk op peil te houden. Meestal is normale voeding voldoende. Zonodig kunnen aan het voedsel extra calorieën, mineralen en vitaminen worden toegevoegd. Een diëtist kan daarbij behulpzaam zijn.

Vragen

De meeste mensen hebben na de operatie nauwelijks last van pijn. Een beetje keelpijn komt voor. Na de operatie is het gezicht (soms erg) gezwollen ondanks dat via een infuus gedurende een of twee dagen medicijnen worden toegediend die het zwellen van het gezicht tegengaan. De zwelling wordt meestal na drie dagen snel minder. Soms komt er na de operatie een beetje bloed uit de mond. Ook uit de neus kan de eerste dagen wat bloed komen. De neus kan dan beter niet hard gesnoten worden, maar kan het beste worden 'opgehaald'. Meestal kunt u direct na de operatie uw mond al een klein beetje open doen. Wel zitten er een aantal elastiekjes tussen de boven- en onderkaak en soms zit er ook een kunststof plaatje in de mond.
De zenuw, die het gevoel in de onderlip en kin verzorgt, loopt langs de botsnede. Na een operatie in de onderkaak kan dat een tijdje een vreemd, wat verminderd gevoel in de onderlip tot gevolg kan hebben. Dit vreemde gevoel is niet 'zichtbaar' en herstelt meestal na enkele weken. Bij sommige mensen kan dit herstel van het gevoel enkele maanden tot een jaar duren. Een enkele maal blijft er een 'ander' gevoel bestaan zonder dat dit de functie van de lip benadeelt.
Meestal kunt u direct na de operatie uw mond al een klein beetje open doen. Wel zitten er een aantal elastiekjes tussen de boven- en onderkaak en soms zit er ook een kunststof plaatje in de mond. Na sommige operaties blijven de kaken vier tot zes weken aan elkaar bevestigd. Het spreken met de kiezen op elkaar is niet zo moeilijk als het lijkt. Wanneer de kaken weer los zijn, zullen de gewrichten in het begin wat stijf zijn. Hierdoor is het kauwen iets moeilijker. Soms wordt fysiotherapie toegepast. Nadat de kaken zijn losgemaakt wordt het gebit zo nodig door de mondhygienist gepolijst.
De duur van de opname in het ziekenhuis varieert van drie tot zeven dagen. Tijdens deze dagen worden er controlefoto's gemaakt. Zo nodig zal met de mondhygienist over de verzorging van de mond worden gesproken.
Rustige sporten, zoals joggen en zwemmen, zijn na één maand weer verantwoord. Zware lichamelijke inspanning en contactsporten, zoals de meeste balsporten en judo, moeten de eerste twee maanden worden vermeden.
De kaken moeten onbelast in hun nieuwe stand kunnen vastgroeien. Daarom mag de eerste zes weken na de operatie niet echt worden gekauwd. Het eten moet daarom vloeibaar tot zacht zijn. De bereiding van vloeibaar voedsel kost extra tijd en moeite. Dit geldt ook voor het nuttigen ervan. Het is daarom het beste wat vaker per dag te eten, zodat er per keer wat minder hoeft te worden gegeten. In principe kan alles worden gegeten, alleen niet op de gewone manier. Het voedsel kan worden fijn gemalen met behulp van een keukenmachine, blender, staafmixer of zeef. Een roomspuit kan een handig hulpmiddel zijn om vloeibaar voedsel 'snel' te eten. Als het fijngemalen voedsel nog te dik is, kan dit dunner worden gemaakt door kookvocht, melk, bouillon of jus toe te voegen. Blikproducten, zoals bijvoorbeeld knakworst en bonen, zijn zacht en makkelijk te verwerken. Ook potjes babyvoeding kunnen worden gebruikt. Het bij elkaar mengen van verschillende smaken geeft vaak een smakeloos geheel. De smaken kunnen het best gescheiden worden gehouden.
Meestal valt men na de operatie een paar kilo af. Na thuiskomst moet er naar worden gestreefd het lichaamsgewicht zoveel mogelijk op peil te houden. Meestal is normale voeding voldoende. Zonodig kunnen aan het voedsel extra calorieén, mineralen en vitaminen worden toegevoegd. Een diétist kan daarbij behulpzaam zijn.
Goede mondverzorging is na de operatie erg belangrijk. Hiermee wordt de genezing versneld. Omdat de haakjes en draadjes die aan de tanden en kiezen zitten het voedsel gemakkelijk vasthouden, is het schoonmaken extra lastig. Goed poetsen met een tandenborstel met een kleine kop (bijvoorbeeld een kindertandenborstel) is erg belangrijk. Vrijwel altijd wordt een mondspoeldrank voorgeschreven. Door deze spoeldrank ontstaat meestal een bruine aanslag op de tong en de tanden. Deze aanslag is tijdelijk en verdwijnt na verwijdering van de staaldraadjes door goed te poetsen. De tong kan in deze periode de lippen niet goed bevochtigen zoals gebruikelijk. Droge lippen kunnen worden voorkomen door lippenvet of lippencréme te gebruiken.
U kunt beter de eerste weken niet roken en geen alcohol drinken. Beide zijn slecht voor de genezing van de wond.
Meestal wordt gehecht met materiaal dat na enkele weken vanzelf oplost. Als dat niet het geval is, krijgt u een afspraak om de hechtingen te laten verwijderen.
De plaatjes en schroefjes waarmee de kaken tijdens de operatie zijn vastgezet, zijn van titanium en kunnen daarom zonder schadelijke gevolgen in het lichaam achterblijven. In bepaalde gevallen worden ze echter toch na ongeveer een half jaar onder plaatselijke verdoving of in dagbehandelingsnarcose verwijderd.
Koorts, zelfs tot 39º C, is gedurende de eerste dagen normaal. Krijgt u plotseling hoge koorts boven 39º of blijft de koorts boven 38.5º langer dan 5 dagen bestaan, neem dan contact op met de polikliniek kaakchirurgie.
Wanneer onverhoopt toch nog problemen ontstaan waarover u zich zorgen maakt, kunt u bellen naar de polikliniek kaakchirurgie.